Dünyanın en saygın üniversiteleri arasında gösterilen Cambridge ile Oxford arasındaki rekabeti bilmeyen yoktur. Eğitim alanında verdikleri zirve mücadelesi dışında farklı alanlardada kozlarını paylaşırlar. Bu iki şehir yüzyıllardır kendi aralarında ‘The Boat Race’ olarak bilinen kayık yarışı düzenlerler. Bizlere farklı bir spor dalı olarak görülsede 19.yy’dan bugünümüze uzanan bir geleneği sürdürüyorlar. İşte iki şehrin kürek takımının dillere destan olan hikayeleri…

Yüzyıllardır binlerce kişiyi peşinden sürükleyen bu yarışın fikir babaları Charles adında iki arkadaşdır. Cambridge’li Charles Merrivale, Oxford’lu adaşi Charles Wordsworth’u kürek yarış yapma konusunda düelloya çağırır. Böylece iki üniversite arasındaki ilk kürek yarışı 10 Haziran 1829 yılında Henley-on-Thames nehrinde düzenlenir. İlk yarışı Oxford kazanır. Ve bugünlere kadar uzanacak ‘Oxbridge’ rekabetin temelini atmış olurlar.

Yarışmacılar Oxford ile Cambridge öğrencileri ve mezunlarından oluşuyor. Öğrenciler haftanın altı günü yarış tarihine kadar 6 ay boyunca sıkı bir anteraman programından geçiyorlar. Takımlar sekiz kürekçiden oluşuyor. İki takımın renkleri mavi olmasından dolayı aralarindaki rekabet ‘Mavilerin Savaşı’ olarakda anılır. Yarışlar 1856 yılından beri (Birinci ve İkinci Dünya Savaşları dışında) her yıl Paskalya döneminde yani Nisan ayınin başlarinda düzenleniyor.

İki ezeli rakip Batı Londra’daki Putney ile Mortlake bölgeleri arasından geçen Thames Nehri üzerinde yaklaşık 7km ‘Şampiyonluk Parkuru’nda (Championship Course) kozlarını paylaşırlar. Bu parkur 1845 yılından beri kürek yarışlarında en çok kullanılan yer olarakda bilinir. Yarıştan önce kimin nehrin hangi bölümden kürekçekecekleri konusunda yazı tura atılır. Bunun önemi nehrin üç ayrı bölümü takımlara hız gibi farklı avantajlar sağlıyor. Nehrin kuzey kısmı ‘Middlesex’ güney kısmı ise ‘Surrey’ olarak adlandırılır. Kazanan takım kupayı kaldırdıktan sonra kürek yarışının bir geleneği olarak takım kaptanlarıni nehre atıp zaferi kutlarlar.

Bugüne kadar yapılan yarışlarda Cambridge’in 81’e karşı 79 zaferi bulunurken sadece bir karşılaşma berabere sonuçlanır. Bu tek beraberliğinde hikayesi pekte ilginçtir. 1877 yılında tabiri caizse iki takım kürek küreke yarışı bitirir. Kötü hava şartlarında yapılan yarışı yaklaşık yarım saat sürer. Mücadelenin gözlemcisi yetmiş yaşındaki John Phelps iki takımın finiş çizgisini aynı anda geçtiklerinden dolayi kayıkların hizasınin aynı olduğuna karar verir. Bu karara itiraz edenlerin gözlemcinin bir gözünün görmediği ve aslında yarışı az bir farkla Oxford’un kazandığı iddia edilir.

İngiltere’de bu yarışlara ilgi giderek artıyor. Her yıl 250 bin kişi bu rekabete şahit olmak için Thames Nehrinde yerlerini alıyorlar. Seyirci rekoru 2009 yılında 270 bin kişi karşılaşmayı canlı izleyerek kırılmıştı. Yarışları 1938’den beri İngiliz devlet televizyonu BBC’i canlı yayınlanıyor. Geçen yıl düzenlenen kürek yarışını televizyon ekranlarından yaklaşık 15 milyon kişi izlemişti.

Dünyanın en eski spor etkinliklerinde biri olarak kabul edilen Cambridge-Oxford kürek yarışı Londra’da en çok ilgi gören yarışmalarında başında geliyor. Bu geleneğin daha uzun yıllar devam edeceği gibi de görünüyor.

HUSSAIN KAYA – LONDRA